Monteer de hals

Begin met het monteren van de tuners (stemmechanieken) op de hals. Die heb je straks nodig.

Als de hals netjes in de neckpocket past doen we de volgende stappen:

Plaats de neckplate aan de achterkant van de body en schroef de schroeven er doorheen zodat de puntjes er net aan de 'face'kant uitkomen. De schroeven niet er doorheen duwen en ook niet helemaal schroeven.

Plaats de hals voorzichtig met de schroef gaten pal tegenover de schroeven. Als dit niet past dan heb je wat extra werk te doen.

Begin de schroeven aan te draaien. Doe dit diagonaalsgewijs en met de klok mee. Hiermee verdeel je de krachten op het hout zo gunstig mogelijk.

Ga door tot alle schroeven goed en even vast zitten (niet overdrijven) en de hals mooi aansluit.

Afscherming aanbrengen

Afscherming voorkomt dat radio signalen (ruis en troep) van TL buizen, versterkervoedingen enzo rare geluiden veroorzaken.

Voordat je de slagplaat gaat vastzetten is het een goed idee om de afscherming aan te brengen.

Gebruik zelfklevend alu tape of koper (duurder) om de binnenkant van de diverse frezingen te bedekken.

Breng ook ergens een schroef met een soldeer oog , als extra massa verbinding met de elementen. Let op, in de meeste gevallen moet je hiervoor een extra - zwarte - draad aan een van de potmeters solderen.

Monteer de pups op de slagplaat

Als je een loaded pickguard hebt, compleet met pups, pots, switch en draadjes gesoldeerd kan je deze stap overslaan.

Monteer ander de pups met boutjes en veertjes (of rubberen buisjes) zoals in de foto. Met de bout/veer combinatie kan je de afstande van de magneten tot de snaar afstellen (bij setup). Begin met de pups ongeveer 4mm boven de slagplaat.

Soldeer alle verbindingen behalve de draden naar de jack (connector), die moet je straks eerst nog door een gat wurmen.

Hier een voorbeeld van een standaard bedradings schema..

Dont touch the metal part of the soldering iron with your fingers, it hurts and as a customer said "human flesh stinks when burned".

Raak bij solderen het metalen deel van de soldeerbout niet aan met je vingers, dat doet au en zoals we bij de workshops zeggen "mensen vlees stinkt als je het verbrandt".

Monteer de loaded pickguard op de body

Controleer de gaten in de PG met de corresponderende in de body. Met grote mate van zekerheid zullen er één of meer niet overeenkomen. Pak sate stokjes, positioneer de PG en zoek de best passende gaten en fixeer de PG dan met de stokjes.

Markeer de overgebleven posities in de body en boor met een 2mm bitje.

Voer de output draden naar de jack ruimte en naar de veerklauw aan de achterkant. De gaten hiervoor zitten in de body (anders heb je een klein probleempje). Soldeer de optionele massa draad aan de afscherming (schroefje , weet je wel?).

Bevestig de PG nu met een paar schroefjes. Niet alles, dat is extra werk als je een stap terug moet doen.

Soldeer een massa draad aan de veerklauw.

Soldeer de output draden aan de jack connector. Er komen twee draden van de slagplaat af, een zwarte en een witte (of andere kleur). In plaats van een zwarte kan je ook de afscherming (gevlochten) van een afgeschermd kabeltje hebben, dat is ook massa.

De massa gaat aan de buitenkant van de connector, de witte (signaal) naar de kern (de tip van je plug).

Bij twijfel controleer je dat met je multimeter of kijk op de elektronica pagina van deze site naar het tekeningetje van de connector.

Tremolo bridge

Plaats je 6punts brug op de bovenkant van de body, met het intertia block naar beneden. Zet vast met de twee buitenste schroefjes, in de praktijk heb je niet meer nodig. Als je wil kan de overige vier toevoegen wanneer de gitaar klaar is. Je moet de schroefjes niet helemaal vastzetten, maar ruimte laten zodat de grondplaat op en neer kan bewegen (wijst zich vanzelf).

Keer de body om en plaats de veerklauw met de twee schroeven, hou ongeveer 2 - 2.5 cm ruimte tussen klauw en hout. Die ruimte heb je nodig om later de veren te stellen.

Je kan nu de stand van de trem voorbereiden met een taps toelopend blokje, 6cm breed, 5cm hoog, en aflopend van 1.8 tot 0.5 cm. Als je nu minimaal één snaar opzet kan je de stand van de brugplaat opzetten. Plat op de kast dan kan je alleen maar omlaat, met een wat ruimte kan omhoog en omlaag. Hangt van je voorkeur af. Bij deze stap nog geen veren'.

Je kan het ook zonder het blokje doen, dan moet je op dit punt drie of vijf veren plaatsen. Vijf is eigenlijk alleen nodig als je dikke snaren gebruikt. Zet alle snaren op, niet helemaal stemmen.

Zonder blokje: Stel de veerklauw wat strakker. Dan meer spanning op de snaren. Doe dit om en om totdat de basis plaat in de gewenste stand staat.

Met blokje: Stemmen. Nu de veerklauw strakker stellen met de twee schroeven. Op het punt waar de spanning van de veren gelijk is aan die van de snaren valt het blokje er uit. Klaar.

Je begrijpt dat bij een verandering naar dikkere snaren, de veerklauw moet worden bijgesteld. Je zie dat vanzelf.

Bijna klaar

Controleer of alle schroefjes geschroefd zijn. Maar eerst moet je nu even de gitaar in een versterker pluggen en testen of er geluid uit komt. Als er een snaar op zit (of meer) controleer je de sound en ook de stand van de schakelaar of alles goed zit.

Als er nog geen snaar op zit kan je ook testen door de geselecteerde pup met je vinger of de achterkant van een schroevedraaier aan te tikken.

Als je geen geluid hoort moet je de zaak weer openmaken en alle je verbindingen controleren.

Als er een vreselijk gebrom en geraas uitkomt heb je zeer waarschijnlijk de signaal/aarde aansluitingen op de jack (uitgang) verwisseld.

Als alles ok lijkt ga je naar : SETUP.

De gitaar in elkaar zetten kan in 2 a 2.5 uur, een goede setup voor de eerste keer neemt minimaal 1.5 uur.

Setup

We hebben een gitaar gebouwd, maar de kans is groot dattie niet lekker speelt en niet zuiver is. Setup is de belangrijkste stap om er een echt instrument van te maken.

Een goedkope Taiwan gitaar met een goede setup geeft een goed speelbaar instrument. Een 10K Euro 1956 met een slechte setup resulteert nog steeds in een slecht speelbaar instrumetnt.

Neck relief

Geen idee hoe je dat moet vertalen. Bedoeld wordt de mate waarin de hals hol of bol staat. Hol maakt zwaar bespeelbaar, bol maakt onbespeelbaar.

Zet alle snaren op en stem.

Zet een capo net voor fret één. Druk een snaar in op fret 17 en meet de ruimte tussen de bovenkant van fret 8 en de onderkant van de snaar. Die moet in de ordegrootte van 0.1 (mijn voorkeur) tot 0.25mm zijn. Als het meer is moet je de snare iets slapper stellen en de trussrood strakker stellen - een kwartslag naar rechts. Even laten rusten en dan weer stemmen, meten en indien nodig nog een kwartslag. Herhalen totdat het ok is.

Als je helemaal geen ruimte meet of ziet dan is de hals bol. Dat merk je doordat de verkeerde frets aanspreken in sommige posities. In dat geval moet je de trusrod naar links draaien en meten totdat je ziet dat er ruimte ontstaat. Daarna ga je de voorgaande stap doen.

Actie

Actie wordt gemeten met de capo nog op fret 1, nu kijk je naar de snaar hoogte tussen bovenkan fret 17 en onderkant van een snaar. Je kan beginnen met 1.5mm voor E6 en iets minder voor E1.

Actie is heel sterk persoonlijke voorkeur, dus neem deze maten en ga er mee spelen.

Voor het afstellen heb je een klein imbus sleuteltje (1 of 1.5mm) nodig..

Neck tilt en shim

Met tilt wordt de hoek tussen hals en body bedoeld.

Als je merkt dat je de aktie nog te hoog is terwijl de zadels op hun laagste punt staan dan moet je een correctie aanbrengen op de stand van de hals; die moet iet meer naar achteren gekanteld worden.

Je doet dat met een SHIM.

Maak een klein stuke plastic van 0.25 of 0.45 mm dikte en 5 bij 1 cm. Dit plaats je in de nekholte voor de schroeven. Hierdoor gaat de hals iets meer achterover en komen de snaren dichterbij of zelfs op de toets. Nu kan je met de zadels verder stellen.

Het omgekeerde komt ook voor. Met de zadels de hoogste stand en de snare nog te laag, plaats je een shim aan de andere (open) kant van de nekholte

Voor beide situaties moet je de hals helemaal of gedeeltelijk losschroeven.

Afstand tussen pup en snaar

Met de boutjes naast de pikcups breng je de pup omhoog of omlaag. Met de snaar ingedrukt op de laatste fret ongeveer 2.3 mm voor iedere pup.

Voor de dunnere snare kan je wat minder nemen, bijv 2.1mm.

Experimenteer maar bedenk dat bij te kleine afstand de magneet aan de snaar gaat trekken en dat heeft een dempend effect op je sustain. Te ver en je verliest signaal.

Intonatie

Het mysterie van intonatie.

Als je intonatie niet goed is kan je je gitaar niet stemmen - zo simpel is dat.

De tekening hier laat zien waar het om gaat.

Je ziet hier bijv. de E1 snaar die wordt afgesteld op de standaard Strat mensuur van 648mm. Het principle is hetzelfde voor alle gitaren maar de basis mensuur kan verschillen.

Zelfs met 648mm kan het zijn dat het natuurkundige midden van de snaar niet goed boven fret 12 (het midden) ligt.

Het kan dan voorkomen dat dat midden iets te ver richting hals ligt. De flageolet daar in de buurt zal ok zijn, maar als je de snaar indrukt op fret 12 is hij iets te kort en klinkt dan te hoog. Door het zadeltje iets naar achter te stellen verschuif je het midden zodat het precies boven fret 12 komt.

Dit doe je voor iedere snaar met een goede tuner..

Bouwen met een kale Strat kit

Workshopper vragen me vaak of ze een kit mee kunnen nemen, zodat ze met een eigen gitaar naar huis kunnen gaan.

Dus heb ik maar eens zo'n ding geprobeerd voordat ik een workshop riskeer.

Een komplete kit gekocht. Ongeboord, zelfs de topkam moest nog in de hals gefreesd worden. Maar ja, erg goedkoop, dat wel.

Voor een vier uur workshop is dat niet echt veelbelovend. Nu was dit wel een extreem geval, er zijn ook kits die beter zijn voorbereid.

Geen enkele kit komt met documentatie, dus zonder ervaring ook niet echt handig. Deze kit heeft mij ongeveer 10 uur gekost, en dan moet hij weer uit elkaar om te lakken.

We volgen hier het proces. De brug correct positioneren, de hals/body verbinding goed krijgen en de hals goed uitlijnen. Het kan heel goed, zelfs zonder speciale apparatuur of templates. Als je 400 euro moet uitgeven aan apparatuur en templates voor één project kan je natuurlijk beter een leuke MIM Strat kopen.

De brug positioneren en boren

Dit moet eerst om de hals goed te kunnen plaatsen. Voor het uitlijnen van de hals moeten we nameljjk twee snaren opzetten (komt later).

Er zijn twee maten (vectoren); de breedte as en de lengte as - als volgt:

Eerst het midden van de body vinden en de brug zo plaatsen dat de ruimte tussen twee middelste zadels op die lijn ligt. Als je de body omdraait, kijk je in de ruimte voor de veren. Daar kan je ook makkelijk een centrale lijn tekenen, hier moet die passen met het kleine gaatje voor de middelste veer in het inertia block.

Je kan ook met de rolmaat aan het werk gaan. De breedte van de body op het breedste pun is 322 mm (standaard) dus als le middel lijn ongeveer op 160mm - 161mm ligt zit je er niet ver vanaf.

De mensuur van de strat is 648mm, dus op de lengte as moet je brug positie (raakpunt van de zadels!) die afstand tot de topkam hebben. Je moet speelruimte naar voor en naar achter hebben om later intonatie te kunnen meten en stellen. Dus begin met de zadels in de middenstand. De positie van de slagplaat is ook een indicatie. Gebaseerd op al deze metinkjes merk je de positie van de twee buitenste schroefjes. De schroefjes zo ver vastzetten dat de grondplaat van de brug nog kan kantelen.

The body / hals verbinding

Leg een neckplate binnen in de neckpocket.

De lijn tussen de twee binnenste schroeven moet ongeveer 16mm van de kant af liggen. Verder moet de neckplate evenwijdig aan de as van de body en een paar mm van de open kant af liggen. Met een priem markeer je de schroefgaten en boor ze door et een 4.5 mm boortje. Gebruik absoluut een boorstandaard.

Nu monteer je de twee buitenste tuners op de hals (E6 en E1), je wil met twee snaren de hals uitlijnen.

Now turn around the body and mount the neckplate with four screws, the tips just remaining under the surface - thats important.

Draai de body om en monteer de neckplate met vier schroeven, de puntjes moeten net boven het hout uitsteken.

Neem een lijnklem en twee stukjes hout. Zet de hals op zijn plek en fixeer stevig met de klem, en twee stukjes hout die de body en de toets moeten beschermen. Zet de twee E snaren op en geef ze een beetje spanning.

Controleer of de twee snaren netjes uitlijnen met de zijkanten van de hals. Als dat nog niet goed is kan je nu de hals nog wat bewegen totdat het ok is.

Nu, met de hals in de juiste stand draai je de vier schroeven zover aan dat ze net even in de hals 'bijten'. Haal de zaak los. Nu zie je dat aan de hiel van de hals 4 markeer punten zijn gemaakt op de goede plek.

Boor de hals voor met een 3.5mm boortje, niet dieper dan 15mm. Je kan de diepte aangeven op je boor met een stukje tape. Je gaat gauw te ver.

De rest is niet lastig, de standaard bouw procedure, zoals hiervoor beschreven.

Bij sommig bodies moet je nog wel de gangen tussen pup holte en jack holte en ook de verbindin naar de achterkan nog boren. Hiervoor heb je een vrij lang boortje (15cm of zo) en 4.5 of 5mm diameter nodig.

Neem de body en de hals in vertikale stand (mijn voorkeur) zodat je duidelijk kan zien of de punten van de schroeven netjes in de voorgeboorde gaten van de hals vallen.

Now take the body and neck in a vertical position (my preference) so you can clearly see if the screw tips neatly fit into the drilled holes.

Dan draai je de handel vast, met de klok mee , diagonaals gewijs.

Klaar

De Stratocaster boodschappenlijst

A typical package for a fairly standard Strat must have the components in the picture and more precisely in the list below. You can combine parts from genuine Fenders such as Squier, Mexican, USA without major problems. So a good Squier body with a nice USA made neck will make a very good instrument. Many clone stuff may fit as well, but be prepared to do some adjustment. Only pickguards and tuners normally require some holes to be drilled and filled.

Your shoppinglist would look something like this:

Neck and body

Pickguard with normally 11 screws

Pickups with mounting material

Tuners with 6, 12 or zero screws depending on brand

Tremolo set with 6 screws, plus two for springclaw

Neckplate with 4 screws

Jackplate with jack receptacle with 2 screws

Strapholders with 2 screws

Stringtree (one or two) with 1 screw each

Backplate with 6 screws (if you really want one)

Alu or copper shielding tape with 1 optional screw

What you must know about Strat components

Especially if you try to put together your own set, there are some pitfalls coming your way with each component. But that makes life interesting doesn't it?